ਨਿਊਯਾਰਕ, 15 ਅਗਸਤ (ਪੰਜਾਬ ਮੇਲ)-ਮੈਕਸੀਕੋ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਬਾਰਡਰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਐਂਟਰੀ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ। ਪਿਛਲੇ ਢਾਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਅਮਰੀਕਾ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਰਨ ਮੰਗਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਸ਼ਰਨ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮਕਸਦ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਹੈ।
ਗ੍ਰਹਿ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਮਰੀਕਾ 14 ਅਗਸਤ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਨੀਤੀ ਵਿਚ ‘ਦੋ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਦਲਾਅ’ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਮੈਕਸੀਕੋ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਲਾਈਨ ਲਗਭਗ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਏਜੰਟਾਂ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਲਾਈਨ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਯਾਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਭੇਜਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਰਾਸਿੰਗ ਵੀ ਕਾਫੀ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਵਿਜ਼ਿਟਰ ਵੀਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕਾ ਲਈ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਮੈਕਸੀਕੋ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਪੂਰੀ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਸੀਲ ਕਰਨਾ ਲਗਭਗ ਅਸੰਭਵ ਹੈ, ਪਰ ਅਮਰੀਕਾ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਸ਼ਿਕੰਜਾ ਕੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਰਨ ਮੰਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਸੀ.ਬੀ.ਐੱਸ. ਨੇ ਹੋਮਲੈਂਡ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਦੇ ਕੁਝ ਅੰਦਰੂਨੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਸਰਕਾਰ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਰਾਸਿੰਗ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਹਰਕਤ ਵਿਚ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਕੈਨੇਡਾ ਨਾਲ ‘ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤੀਜਾ ਦੇਸ਼’ ਸ਼ਰਨ ਸਮਝੌਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਤੇ 2002 ‘ਚ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ਰਨ ਮੰਗਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਡਿਪੋਰਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਹ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣੀ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਸ਼ਰਨ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਕੈਨੇਡਾ ਜਾਂ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਹੁਣ ਜੋ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸ ਵਿਚ ਜੇਕਰ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਕੋਈ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਸ਼ਰਨ ਮੰਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣੇ ਪੈਣਗੇ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਵਾਪਸ ਨਾ ਭੇਜਣ ਦਾ ਢੁੱਕਵਾਂ ਕਾਰਨ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਵਾਪਸ ਭੇਜਣ ਜਾਂ ਨਾ ਭੇਜਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੀ ਕਰੇਗਾ। ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਰਡ ਵਰਲਡ ਕੰਟਰੀ ਐਗਰੀਮੈਂਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਨ ਲੈਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕੈਨੇਡਾ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਜੋ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਅਪਵਾਦ ਹੋਣਗੇ, ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਆ ਕੇ ਸ਼ਰਨ ਲਈ ਲੜਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੇ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਜੇਕਰ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਕੋਈ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਸ਼ਰਨ ਮੰਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵਕੀਲ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕਰਨ ਲਈ 24 ਘੰਟੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਘੰਟੇ ਹੀ ਮਿਲਣਗੇ।
ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਜੂਨ ‘ਚ ਮੈਕਸੀਕੋ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਵੀ ਇਹੀ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਰਿਕਾਰਡ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ 5500 ਮੀਲ ਲੰਬੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕ੍ਰਾਸਿੰਗ ਸਿਰਫ 15-20 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸੀ, ਪਰ 2024 ਵਿਚ ਇਸ ਵਿਚ ਰਿਕਾਰਡਤੋੜ ਉਛਾਲ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ 16,500 ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ‘ਚ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ 2023 ‘ਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਅਤੇ 2022 ‘ਚ ਸਿਰਫ਼ 2,200 ਰਹਿ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਵੀ ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਭਾਰੀ ਗਸ਼ਤ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸਟਾਫ ਹੈ। ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲਾਂ, ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਡ ਅਤੇ ਖਤਰਨਾਕ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਗਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਬਿਨਾਂ ਫੜੇ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।