ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦੇ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣ ਨਾਲ ਪੁਲਾੜ ‘ਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਕੂੜਾ ਹੋਰ ਵਧਿਆ
ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਲੈਣਾ ਪਿਆ ਆਸਰਾ
ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, 28 ਜੂਨ (ਪੰਜਾਬ ਮੇਲ)- ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਇੱਕ ਰੂਸੀ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ (ਆਈ.ਐੱਸ.ਐੱਸ.) ਲਈ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਖਰਾਬ ਰੂਸੀ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਟੁੱਟ ਗਿਆ, 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਆਸਰਾ ਲੈਣਾ ਪਿਆ। ਸ਼ੈਲਟਰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਈ.ਐੱਸ.ਐੱਸ. ‘ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਚਲੇ ਗਏ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿ ਸਕਣ। ਇਸ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦੇ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣ ਨਾਲ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਕੂੜਾ ਹੋਰ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਰੂਸੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ RESURS-P1 ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਫਿਲਹਾਲ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਖਦਸ਼ਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸ ਨੇ ਇਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਨੂੰ 2022 ਵਿਚ ਮ੍ਰਿਤਕ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਯੂ.ਐੱਸ. ਸਪੇਸ ਕਮਾਂਡ, ਜੋ ਮਲਬੇ ਦੇ ਝੁੰਡ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੋਰ ਉਪਗ੍ਰਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਕੋਈ ਖ਼ਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਪੇਸ ਕਮਾਂਡ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਘਟਨਾ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਈ। ਨਾਸਾ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਦਫਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਆਰਬਿਟ ਵਿਚ ਵਾਪਰਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਵਿਚ ਸ਼ਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਰੂਸੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਰੋਸਕੋਸਮੌਸ ਨੇ ਇਸ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕੀ ਸਪੇਸ ਟਰੈਕਿੰਗ ਫਰਮ ਲਿਓਲਬਸ ਦੇ ਰਾਡਾਰ ਨੇ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਤੱਕ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਕਈ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ। ਯੂ.ਐੱਸ. ਸਪੇਸ ਕਮਾਂਡ ਦਾ ਸਪੇਸ-ਟਰੈਕਿੰਗ ਰਾਡਾਰਾਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਗਲੋਬਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦੇ 100 ਟੁਕੜੇ ਲਗਭਗ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਸਨ ਕਿ ਟਰੈਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਔਰਬਿਟ ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਮਲਬੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਪੇਸ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਵੀ ਕਈ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
ਰੂਸ ਨੇ 2021 ਵਿਚ ਪਲੇਸੇਟਸਕ ਰਾਕੇਟ ਸਾਈਟ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜ਼ਮੀਨ-ਅਧਾਰਤ ਐਂਟੀ-ਸੈਟੇਲਾਈਟ (ਏ.ਐੱਸ.ਏ.ਟੀ.) ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਸਮੇਤ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਸਪੇਸ-ਟਰੈਕਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਦੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੋਨਾਥਨ ਮੈਕਡੌਵੇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲਗਭਗ 88-ਮਿੰਟ ਦੀ ਵਿੰਡੋ ਵਿਚ ਜੋ ਕਿ RESURS-P1 ਟੁੱਟਿਆ, ਇਸ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਸਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਪਲੇਸੇਟਸਕ ਸਾਈਟ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਹ ਖਦਸ਼ਾ ਵੀ ਜਤਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਰੂਸ ਨੇ ਇਕ ਹੋਰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਹੈ? ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਜਾਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਲਰਟ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸ ਨੇ ਕੋਈ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਹੈ।