ਲੰਡਨ, 22 ਨਵੰਬਰ (ਪੰਜਾਬ ਮੇਲ)- ਰੂਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਸ਼ਾਇਦ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਕੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਆ ਜਾਂਦੇ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ। ਜੇ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਇੱਕ ਸੌਦਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੁੰਦਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੂਸ ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੇਤਰ (ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਜ ਵਰਜੀਨੀਆ ਦੇ ਆਕਾਰ ਬਾਰੇ) ‘ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ, ਜਿੱਥੇ ਰੂਸੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਬੜਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਦੋਂਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਨਿਰਪੱਖ ਰਹਿੰਦਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਸੰਧੀ ਸੰਗਠਨ (ਨਾਟੋ) ਜਾਂ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਯੂਕਰੇਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੋਵੇਂ ਜੰਗ ਤੋਂ ਥੱਕ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਡੋਨੇਟਸਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧੀ ਹੈ, ਪਰ ਰੂਸ ਯੁੱਧ ਲਈ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਖੁਲਾਸੇ ਨੇ ਇਸ ਤੱਥ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਰੂਸ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਜੰਗ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਰੂਸ ਨੇ ਜੰਗ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਤੋਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਰੂਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਯੁੱਧ ‘ਚ ਇੰਟਰਕੌਂਟੀਨੈਂਟਲ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨਾ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤ ‘ਚ ਹੋਵੇਗਾ।
ਫੌਜ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦੇ ਹਨ ਰੂਸੀ ਨੌਜਵਾਨ
ਪੱਛਮੀ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਲਗਭਗ 1,15,000 ਤੋਂ 1,60,000 ਰੂਸੀ ਸੈਨਿਕ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਿਪਾਹੀ ਜੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੋਰ 500,000 ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਲਈ ਰੂਸ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 20,000 ਨਵੇਂ ਸੈਨਿਕ ਭਰਤੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਵੀ ਰੂਸ ਵਿਚ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਪੁਰਾਣੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੂਸੀ ਨੌਜਵਾਨ ਫੌਜ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦੇ ਹਨ। ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਭੰਗ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੂਸੀ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਫੌਜ ਵਿਚ ਭਿਆਨਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ, ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾੜੀ ਡਾਕਟਰੀ ਦੇਖਭਾਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਗੰਭੀਰ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਸਨ। ਰੂਸੀ ਸਰਕਾਰ ਔਸਤ ਰੂਸੀ ਸਿਪਾਹੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰੂਸੀ ਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜ ਗਏ ਹਨ, ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭਰਤੀ ‘ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਖਰੜਾ ਕਾਨੂੰਨ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਨਵੇਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਨਖ਼ਾਹਾਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਫੌਜ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਹੋਣ ਨੂੰ ਨਾਗਰਿਕ ਨੌਕਰੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਲਈ ਸਮਝੌਤੇ ਦਾ ਵਿਕਲਪ
ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦੀ ਫੌਜ ਦੀ ਮਦਦ ਲੈਣਾ ਇੱਕ ਹੱਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਕੋਲ ਕੋਈ ਲੜਾਈ ਦਾ ਤਜ਼ਰਬਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜੀ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰੂਸੀ ਨਹੀਂ ਬੋਲਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਲੜਾਈ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਲਈ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਬੇਲਾਰੂਸ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮੰਗਣਾ ਪੁਤਿਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਬੇਲਾਰੂਸ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਰੂਸੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਅਤੇ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੂ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੰਗ ਵਿਚ ਯੂਕਰੇਨ ਲਈ ਕੁਝ ਖਾਸ ਹੁੰਦਾ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ। ਯੂਕਰੇਨ ਵੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਸੋਚਣਾ ਗ਼ਲਤ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਪੁਤਿਨ ਆਖਰਕਾਰ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਮੇਜ਼ ‘ਤੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਫਿਲਹਾਲ ਪੁਤਿਨ ਲਈ ਸਥਿਤੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਸੌਖੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਚੋਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰਾਨ ਟਰੰਪ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਦਦ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ।