-ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਮਾਹਰ ਵੱਲੋਂ ਚਿਤਾਵਨੀ
ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, 21 ਅਗਸਤ (ਪੰਜਾਬ ਮੇਲ)- ਨਾਸਾ ਦੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਸ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਬੁਚ ਵਿਲਮੋਰ ਨਾਲ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਫਸੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਹ 5 ਜੂਨ ਨੂੰ ਬੋਇੰਗ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਨੁੱਖੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਰਾਹੀਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ (ਆਈ.ਐੱਸ.ਐੱਸ.) ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਠ ਦਿਨ ਹੀ ਰਹਿਣਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੈਪਸੂਲ ਵਿਚ ਥਰਸਟਰਾਂ ਦੀ ਖਰਾਬੀ ਕਾਰਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਅਜੇ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਵਾਪਸੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੇ ਖਤਰੇ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਯੂ.ਐੱਸ. ਮਿਲਟਰੀ ਸਪੇਸ ਸਿਸਟਮ ਕਮਾਂਡਰ ਰੂਡੀ ਰਿਡੋਲਫੀ ਨੇ ਤਿੰਨ ਸੰਭਾਵੀ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਖਰਾਬ ਬੋਇੰਗ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਰਾਹੀਂ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ।
ਬੋਇੰਗ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲਾਂਚਿੰਗ ਸਫਲ ਰਹੀ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਹੀਲੀਅਮ ਲੀਕ ਅਤੇ ਥਰਸਟਰ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਨਾਸਾ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿਚ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਬੋਇੰਗ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਸ ਦੇ ਵਾਪਸੀ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬਚਾਅ ਮਿਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਡੇਲੀ ਮੇਲ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਰਿਡੋਲਫੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਦੇ ਸੇਵਾ ਮੋਡੀਊਲ ਨੂੰ ਕੈਪਸੂਲ ਨੂੰ ਸਹੀ ਕੋਣ ‘ਤੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ,… ਜੇਕਰ ਇਸ ਵਿਚ ਮਾਮੂਲੀ ਜਿਹੀ ਵੀ ਗ਼ਲਤੀ ਹੋ ਗਈ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਭਿਆਨਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਰਿਡੋਲਫੀ ਨੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੈਪਸੂਲ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਾਈਨ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਇਆ, ਤਾਂ ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿਚ ਮੁੜ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੌਰਾਨ ਸੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਵਾਪਸ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਾਪਸੀ ਸਬੰਧੀ ਤਿੰਨ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਸੰਭਾਵੀ ਖ਼ਤਰਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੈਪਸੂਲ ਗ਼ਲਤ ਕੋਣ ‘ਤੇ ਮੁੜ-ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਕੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਕੋਲ ਸਿਰਫ 96 ਘੰਟੇ ਦੀ ਆਕਸੀਜਨ ਅਤੇ ਅਸਫਲ ਥਰਸਟਰ ਹੋਣਗੇ। ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਫਿਰ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਫਸ ਜਾਣਗੇ।
ਦੂਜੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿਚ, ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਅਜੇ ਵੀ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਫਸੇ ਰਹਿਣਗੇ ਜੇਕਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੁਕਸਦਾਰ ਅਲਾਈਨਮੈਂਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿਚ ਦੁਬਾਰਾ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਵਿਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਨਤੀਜਾ ਉਹੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਉਛਲਦਾ ਹੈ। ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਾੜਾ ਸਥਿਤੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦਾ ਸੜਨਾ ਹੈ। ਰਿਡੋਲਫੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੈਪਸੂਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉੱਚੇ ਕੋਣ ‘ਤੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਗੜ ਕਾਰਨ ਸੜ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਮੱਧ-ਹਵਾ ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਜਾਣਗੇ।