ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, 21 ਮਈ (ਪੰਜਾਬ ਮੇਲ)- ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਖਤਰਨਾਕ AMRAAM ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਲਗਭਗ 300 ਮਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਇਸ ਸੌਦੇ ਵਿਚ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਏ.ਆਈ.ਐੱਮ.-120ਸੀ-8 ਉੱਨਤ ਮੱਧਮ ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਹਵਾ ਤੋਂ ਹਵਾ ਵਿਚ ਮਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਮਿਲਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਏ.ਆਈ.ਐੱਮ-9ਐਕਸ ਸਾਈਡਵਿੰਡਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਵੇਚਣ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੌਦਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਰਕੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਅਮਰਾਮ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੀਡੀਅਮ-ਰੇਂਜ ਏਅਰ-ਟੂ-ਏਅਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦਾ ਪੂਰਾ ਰੂਪ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘਾਤਕ ਹਵਾ-ਤੋਂ-ਏਅਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦਰਮਿਆਨੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਟੀਕਤਾ ਨਾਲ ਮਾਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਏ.ਆਈ.ਐੱਮ.-120ਸੀ-8 ਸੰਸਕਰਣ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਨਵੀਨਤਮ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਗਤੀ ਲਗਭਗ 4900 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ‘ਚ ਵੀ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਤੋਂ ਖੁੰਝਦੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਤੋਂ ਹਵਾ ‘ਚ ਦਾਗੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਸਿਸਟਮ ਹੈ, ਜੋ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਲੱਭਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉੱਨਤ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸਦੀ ਤਾਕਤ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਏ ਸੌਦੇ ‘ਚ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਕੁੱਲ 53 AMRAAM ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਤੇ 6 ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਏ.ਆਈ.ਐੱਮ.-9ਐਕਸ ਸਾਈਡਵਿੰਡਰ ਬਲਾਕ-2 ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਵੀ ਮਿਲਣਗੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ $79 ਮਿਲੀਅਨ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ 60 ਆਲ-ਅਰਾਊਂਡ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਤੇ 11 ਰਣਨੀਤਕ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਯੂਨਿਟ ਵੀ ਮਿਲਣਗੇ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਹਥਿਆਰ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਹਵਾਈ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸਦੀ ਹਵਾਈ ਤਾਕਤ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਰਕੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ, ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਮੰਚਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲੀ ਹੈ। 2019 ਦੇ ਤਣਾਅ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਪੱਖ ਲਿਆ ਸੀ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ, ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਫੌਜੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰਕੀ ਦਾ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਟਰੰਪ-ਤੁਰਕੀ ਸੌਦਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਜੋ ਹਥਿਆਰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਐੱਫ-16 ਵਰਗੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਐੱਫ-16 ਜਹਾਜ਼ ਹਨ। 2019 ਵਿਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਤੋਂ AMRAAM ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਜੇਕਰ ਤੁਰਕੀ ਕੋਲ ਹੋਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸਨੂੰ ਤਕਨੀਕੀ ਮਦਦ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ।
ਭਾਰਤ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਅਮਰੀਕਾ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗਬੰਦੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਖਤਰਨਾਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ‘ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਈ ਸਵਾਲ ਉੱਠ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਖ਼ਬਰਾਂ ਇਹ ਵੀ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਟਰੰਪ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਹਨ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੋਹਰੀ ਖੇਡ ਖੇਡ ਰਿਹਾ ਹੈ – ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦਾ ਦਿਖਾਵਾ, ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ।