ਸਪੈਡੇਕਸ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ‘ਡੀ-ਡਾਕ’ ਕਰਨ ‘ਚ ਮਿਲੀ ਸਫਲਤਾ
– ਭਾਰਤ ਦਾ ਆਪਣਾ ਖੁਦ ਦਾ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਬਣਾਉਣ ਵਰਗੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਰਸਤਾ ਹੋਇਆ ਸਾਫ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 15 ਮਾਰਚ (ਪੰਜਾਬ ਮੇਲ)- ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿਚ ਇਕ ਹੋਰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਜੁੜ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ‘ਸਪੈਡੇਕਸ’ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ‘ਡੀ-ਡਾਕ’ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਚੰਦ ‘ਤੇ ਖੋਜ, ਮਨੁੱਖੀ ਪੁਲਾੜ ਉਡਾਣ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਆਪਣਾ ਖੁਦ ਦਾ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਬਣਾਉਣ ਵਰਗੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਰਸਤਾ ਸਾਫ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ‘ਐਕਸ’ ‘ਤੇ ਇਕ ਪੋਸਟ ਵਿਚ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਦੀ ਸਫਲ ‘ਡੀ-ਡਾਕਿੰਗ’ (ਵੱਖ ਕਰਨ) ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਸਪੈਡੇਕਸ ਮਿਸ਼ਨ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 30 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਇਸਰੋ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ‘ਡਾਕਿੰਗ’ ਪ੍ਰਯੋਗ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ 2 ਉਪਗ੍ਰਹਿਆਂ-ਐੱਸ. ਡੀ. ਐੱਕਸ01 ਤੇ ਐੱਸ. ਡੀ. ਐੱਕਸ02 ਨੂੰ ਔਰਬਿਟ ਵਿਚ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ‘ਸਪੇਸ ਡਾਕਿੰਗ’ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ 2 ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਇਸਰੋ ਦੀ ਇਸ ਸਫਲਤਾ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ, ਰੂਸ ਤੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਚੌਥਾ ਅਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਪੇਸ ਡਾਕਿੰਗ ਅਤੇ ਅਣਡਾਕਿੰਗ ਤਕਨੀਕ ਵਿਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਰਫ ਇਹ ਤਿੰਨ ਦੇਸ਼ ਹੀ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕੇ ਸਨ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇਕ ਵੱਡੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਪੁਲਾੜੀ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਮਾਡਿਊਲ ਜੋੜ ਕੇ ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਸਮਰੱਥ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਅਨੁਸਾਰ 2028 ‘ਚ ਪਹਿਲਾ ਮਾਡਿਊਲ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ 2035 ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿਚ 5 ਮਾਡਿਊਲ ਹੋਣਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਇਕੱਠੇ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਡਿਊਲ 2028 ਵਿਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਹੈਵੀ ਪੁਲਾੜੀ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕੋ ਵਾਰ ਲਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।